Янгиликлар
28
Yangilangan konstitutsiyada konstitutsiya va qonunning ustunligi
Konstitutsiya va qonunning ustunligi har qanday davlat hokimiyati va jamiyatning asosiy ustuni hisoblanadi. Yangilangan konstitutsiyamizda bu g‘oyalar yanada mustahkamlandi. Oldingi va hozirgi konstitutsiyamizning moddalarida bu qanday ifodalangan, keling muhokama qilamiz.
Ushbu ikki modda Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlarining ustunligini tan olish va ularga muvofiq ish yuritish haqida, ammo ayrim oʻxshash va farqli jihatlarni oʻz ichiga oladi.
Oʻxshashliklari
Qonun ustuvorligi: Har ikki modda Oʻzbekiston Respublikasida Konstitutsiya va qonunlarning ustunligini soʻzsiz tan olishni ta’kidlaydi. Bu, davlat va uning organlari, mansabdor shaxslar, fuqarolar va boshqa tashkilotlarning barcha harakatlari Konstitutsiya va qonunlarga muvofiq boʻlishini belgilaydi.
Qonuniylik tamoyili: Moddalarda davlat va jamiyat vakillari faoliyatini Konstitutsiya va qonunlarga muvofiq yuritishi zarurligi ta’kidlangan. Bu davlat va jamiyatda qonuniylik va tartibni ta’minlash tamoyilidir.
Farqlari
Konstitutsiyaning oliy yuridik kuchi: Yangilangan modda Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining oliy yuridik kuchga ega ekanini va mamlakatning butun hududida toʻgʻridan-toʻgʻri amal qilishini ta’kidlaydi. Bu esa Konstitutsiyaning yuridik maqomini mustahkamlaydi va uning boshqa qonunlardan ustuvorligini belgilaydi.
Xalqaro shartnomalar roli: Ikkinchi modda Oʻzbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalari xalqaro huquqning umum e’tirof etilgan prinsip va normalari bilan bir qatorda Oʻzbekiston Respublikasi huquqiy tizimining tarkibiy qismi ekanini koʻrsatadi. Bundan tashqari, agar xalqaro shartnoma va Oʻzbekiston qonunlari oʻrtasida tafovut boʻlsa, xalqaro shartnoma qoidalari qoʻllanishini belgilaydi. Bu esa xalqaro huquq normalarini milliy qonuniy tartibga qoʻshilish jarayonini ko'rsatadi.
Huquqiy makonning yagonaligi: Ikkinchi modda Oʻzbekiston Respublikasi hududida yagona huquqiy makon mavjudligini qayd etadi. Bu huquqiy birlikni ta’minlashga, mamlakatda bitta yuridik tizimning amal qilishiga yoʻnaltirilgan.
Shunday qilib, har ikki modda Oʻzbekiston Respublikasida qonun ustuvorligini ta’minlashga xizmat qiladi. Biroq, ikkinchi modda Konstitutsiyaning yuridik maqomini, xalqaro shartnomalarning huquqiy tizimdagi oʻrnini va yagona huquqiy makon mavjudligini kengroq yoritadi.